|
پارک ملی
برای حفظ مناطق طبیعی برجسته و منظره‌های با‌اهمیت ملی و
بین‌المللی و استفاده‌های علمی و آموزشی و تفرجگاهی احداث می‌شوند. پارک‌های ملی از
مناطق طبیعی و نسبتا وسیعی که در اثر فعالیت‌های انسان دگرگون نشده باشند و
بهره‌برداری‌های تجاری در آن‌ها ممنوع باشد تشکیل شده‌اند.
تعریف از آی.یو.سی.ان. سال1980برگرفته از مجنونیان- هنریک،
پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده، سازمان حفاظت محیط زیست
فهرست پارک‌های ملی ایران
|
ردیف
|
نام
|
مساحت(هکتار)
|
جایگاه استانی
|
|
1
|
ارومیه
|
464056
|
آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی
|
|
2
|
بختگان
|
160000
|
فارس
|
|
3
|
بمو
|
48678
|
فارس
|
|
4
|
بوجاق
|
3250
|
گیلان
|
|
5
|
تندوره
|
35540
|
خراسان رضوی
|
|
6
|
تنگ صیاد
|
4372
|
چهار محال و بختیاری
|
|
7
|
توران
|
230293
|
سمنان
|
|
8
|
خبر
|
149934
|
کرمان
|
|
9
|
خجیر
|
10013
|
تهران
|
|
10
|
ساری گل
|
7045
|
خراسان شمالی
|
|
11
|
سالوک
|
8132
|
خراسان شمالی
|
|
12
|
سرخه حصار
|
9168
|
تهران
|
|
13
|
کلاه قاضی
|
50958
|
اصفهان
|
|
14
|
کویر
|
443724
|
سمنان
|
|
15
|
گلستان
|
88576
|
گلستان، خراسان شمالی
|
|
16
|
لار
|
27789
|
مازندران
|
پناهگاه حیات وحش
برای تضمین شرایط طبیعی مورد نیاز حفاظت از گونه‌ها، گروه‌هایی
از گونه‌ها، اجتماعات حیاتی یا سیماهای فیزیکی محیط زیست که در سطح ملی دارای
اهمیت‌اند زمانی که برای پایداری خود نیاز به دخالت‌های خاص انسان داشته باشند
احداث می‌شوند. بره‌برداری کنترل شده از برخی منابع این مناطق ممکن است تا حدی مجاز
باشد.
تعریف از آی.یو.سی.ان. سال1980برگرفته از مجنونیان- هنریک،
پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده، سازمان حفاظت محیط زیست
فهرست پناهگاه‌های حیات وحش ایران
|
ردیف
|
نام
|
مساحت(هکتار)
|
جایگاه استانی
|
|
1
|
امیرکلایه
|
1106
|
گیلان
|
|
2
|
انگوران
|
29764
|
زنجان
|
|
3
|
بختگان
|
200404
|
فارس
|
|
4
|
بوروئیه
|
100000
|
یزد
|
|
5
|
بیستون
|
40651
|
کرمانشاه
|
|
6
|
توران
|
362965
|
سمنان
|
|
7
|
جاسب
|
17770
|
مرکزی
|
|
8
|
حیدری
|
39300
|
خراسان
|
|
9
|
خارکو
|
312
|
بوشهر
|
|
14
|
خوش ییلاق
|
143146
|
سمنان
|
|
15
|
دره انجیر و نی‌باز
|
203650
|
یزد
|
|
16
|
دز
|
4782
|
خوزستان
|
|
17
|
دشت ناز
|
56
|
مازندران
|
|
18
|
دودانگه
|
15673
|
مازندران
|
|
19
|
راشند
|
10616
|
مرکزی
|
|
20
|
روچون
|
21311
|
کرمان
|
|
21
|
سرخانگل
|
447
|
گیلان
|
|
22
|
سلکه
|
238
|
گیلان
|
|
23
|
سمسکنده
|
968
|
مازندران
|
|
24
|
شادگان
|
327765
|
خوزستان
|
|
25
|
شتور(شیدور)
|
98
|
هرمزگان
|
|
26
|
شیراحمد
|
22629
|
خراسان
|
|
27
|
فریدون‌کنار
|
48
|
مازندران
|
|
28
|
قمیشلو
|
90207
|
اصفهان
|
|
29
|
کرخه
|
3175
|
خوزستان
|
|
30
|
کلاه قاضی
|
3815
|
اصفهان
|
|
31
|
کیامکی
|
95742
|
آذربایجان شرقی
|
|
32
|
لوندویل
|
1026
|
گیلان
|
|
33
|
مهروئیه
|
7535
|
کرمان
|
|
34
|
موته
|
200879
|
اصفهان و مرکزی
|
|
35
|
میاندشت
|
88427
|
خراسان رضوی، خراسان شمالی
|
|
36
|
میانکاله
|
63317
|
مازندران
|
|
37
|
نای‌بندان طبس
|
1509178
|
یزد
|
آثار طبیعی- ملی
برای حفظ و نگهداری از سیماهای طبیعی مهم ملی به خاطر ارزش‌های
ویژه و خصوصیات استثنایی آن‌ها احداث می‌شوند. این مناطق نسبتا کوچک بوده و حفاظت
از سیماهای خاص آن‌ها در کانون توجه مدیریت قرار دارد.
تعریف از آی.یو.سی.ان. سال1980برگرفته از مجنونیان- هنریک،
پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده، سازمان حفاظت محیط زیست
فهرست آثار طبیعی- ملی ایران
|
ردیف
|
نام
|
مساحت(هکتار)
|
جایگاه استانی
|
|
1
|
چشمه گل فشان پبرگل
|
7
|
سیستان و بلوچستان
|
|
2
|
خشکه داران
|
256
|
مازندران
|
|
3
|
دهلران
|
1484
|
ایلام
|
|
4
|
سروهرزویل
|
625/0
|
گیلان
|
|
5
|
سوسن سفید
|
6/0
|
گیلان
|
|
6
|
غار سهولان
|
2
|
آذربایجان غربی
|
|
7
|
غار قوری قلعه
|
1
|
کرمانشاه
|
|
8
|
غاریخگان
|
100/1
|
اردبیل
|
|
9
|
قله‌های علم کوه، سیاه کمان، تخت سلیمان
|
4225
|
مازندران
|
|
10
|
قله تفتان
|
220
|
سیستان و بلوچستان
|
|
11
|
قله دماوند
|
1162
|
مازندران
|
|
12
|
قله سبلان
|
7500
|
اردبیل
|
|
13
|
لاله واژگون
|
379
|
چهارمحال و بختیاری
|
|
|
|
|
|
فهرست مناطق حفاظت شده ایران
|
ردیف
|
نام
|
مساحت(هکتار)
|
جایگاه استانی
|
|
1
|
آبشار شیرگاه
|
3593
|
مازندران
|
|
2
|
آبشار مارگون
|
3490
|
فارس
|
|
3
|
آق داغ
|
4767
|
اردبیل
|
|
4
|
ارژن و پریشان
|
59784
|
فارس
|
|
5
|
ارس سیستان
|
146146
|
خراسان رضوی
|
|
6
|
ارسباران
|
80255
|
آذربایجان شرقی
|
|
7
|
اساس
|
3001
|
مازندران
|
|
8
|
اشترانکوه
|
99245
|
لرستان
|
|
9
|
البرز مرکزی
|
410792
|
تهران و مازندران
|
|
10
|
الوند
|
8618
|
مرکزی
|
|
11
|
انگوران
|
92318
|
زنجان
|
|
12
|
باشگل
|
25191
|
قزوین
|
|
13
|
باغ کشمیر
|
18880
|
خراسان
|
|
14
|
پرور
|
66626
|
سمنان
|
|
15
|
بلس کوه
|
11304
|
مازندران
|
|
16
|
بهرام گور
|
408000
|
فارس
|
|
17
|
بوزین و مرحیل
|
23554
|
کرمانشاه
|
|
18
|
بول
|
4767
|
مازندران
|
|
19
|
بیجار
|
31612
|
کردستان
|
|
20
|
بیدوییه
|
168033
|
کرمان
|
|
21
|
بیستون
|
54950
|
کرمانشاه
|
|
22
|
تندوره
|
9250
|
خراسان رضوی
|
|
23
|
تنگ بستانک
|
15343
|
فارس
|
|
24
|
تنگ صیاد
|
27244
|
چهارمحال و بختیاری
|
|
25
|
توران
|
871683
|
سمنان
|
|
26
|
جاجرود
|
55078
|
تهران
|
|
27
|
جزایر فرور
|
3080
|
هرمزگان
|
|
28
|
جهان نم
|
38403
|
گلستان
|
|
29
|
چهارباغ
|
6294
|
مازندران
|
|
30
|
حر
|
86738
|
هرمزگان
|
|
31
|
حرارودگز
|
16918
|
هرمزگان
|
|
32
|
حرای تیاب و میناب
|
42706
|
هرمزگان
|
|
33
|
حرای خوران
|
2518
|
هرمزگان
|
|
34
|
حرای نایبند
|
4208
|
بوشهر
|
|
35
|
حله
|
44760
|
بوشهر
|
|
36
|
خانگرمز
|
28000
|
همدان
|
|
37
|
خیبوس و انجیل سی
|
3434
|
مازندران
|
|
38
|
دز
|
10576
|
خوزستان
|
|
39
|
دن
|
92967
|
کهکیلویه و بویراحمد
|
|
40
|
دینارکوه
|
40579
|
ایلام
|
|
41
|
زاو (بالا)
|
5005
|
گلستان
|
|
42
|
زاو (پایین)
|
9319
|
گلستان
|
|
43
|
ساری گل
|
21250
|
خراسان شمالی
|
|
44
|
سالوک
|
6634
|
خراسان شمالی
|
|
45
|
سبزکوه
|
54291
|
چهارمحال و بختیاری
|
|
46
|
سراج
|
58618
|
هرمزگان
|
|
47
|
سرانی
|
15895
|
خراسان شمالی
|
|
48
|
سرخ آباد
|
120010
|
زنجان
|
|
49
|
سرولات و جواهردشت
|
21254
|
مازندران
|
|
50
|
سفیدکوه
|
71477
|
لرستان
|
|
51
|
سولک
|
2428
|
کهکیلویه و بویراحمد
|
|
52
|
سیاه کشیم
|
4115
|
گیلان
|
|
53
|
سیاه کوه
|
199510
|
یزد
|
|
54
|
سیاه رود رودبار
|
28136
|
گیلان
|
|
55
|
شالو و مونگشت
|
12553
|
خوزستان
|
|
56
|
شیله
|
6444
|
سیستان و بلوچستان
|
|
57
|
شش رودبار
|
7997
|
مازندران
|
|
58
|
شیمبار و حوزه دریاچه سدکارون
|
54145
|
خوزستان
|
|
59
|
قرخود
|
43778
|
خراسان شمالی
|
|
60
|
قلاجه
|
42609
|
کرمانشاه
|
|
61
|
کالمند
|
232326
|
یزد
|
|
62
|
کبیرکوه
|
18464
|
ایلام
|
|
63
|
کرخه
|
9144
|
خوزستان
|
|
64
|
کوه بافق
|
88527
|
یزد
|
|
65
|
کوه بیرک
|
74906
|
سیستان و بلوچستان
|
|
66
|
کوه پوزک
|
46144
|
سیستان و بلوچستان
|
|
67
|
کوه خامین
|
25671
|
کهکیلویه و بویراحمد
|
|
68
|
کوه خیزوسرخ
|
33385
|
کهکیلویه و بویراحمد
|
|
69
|
کوه دنای شرقی
|
28202
|
کهکیلویه و بویراحمد
|
|
70
|
کوه دیل
|
10381
|
کهکیلویه و بویراحمد
|
|
71
|
کویر
|
245109
|
سمنان و تهران
|
|
72
|
گاندو
|
461472
|
سیستان و بلوچستان
|
|
73
|
گشت رودخانه و سیاه مزگی
|
39512
|
گیلان
|
|
74
|
گنو
|
44598
|
هرمزگان
|
|
75
|
لشگردر
|
16071
|
همدان
|
|
76
|
لوه
|
3591
|
گلستان
|
|
77
|
لیسار
|
31044
|
گیلان
|
|
78
|
ماله گاله
|
52263
|
فارس
|
|
79
|
مانشت و قلارنگ
|
29146
|
ایلام
|
|
80
|
مجموعه حرا (گابریک و جاسک)
|
31937
|
هرمزگان
|
|
81
|
مراکان
|
102190
|
آذربایجان غربی
|
|
82
|
مند
|
49951
|
بوشهر
|
|
83
|
میان جنگل فس
|
56528
|
فارس
|
|
84
|
میرآباد
|
11268
|
آذربایجان غربی
|
|
85
|
نای بند
|
16920
|
بوشهر
|
|
86
|
هامون
|
293030
|
سیستان و بلوچستان
|
|
87
|
هراز
|
15564
|
مازندران
|
|
88
|
هرمود
|
196191
|
فارس
|
|
89
|
هزارجریب
|
6294
|
مازندران
|
|
90
|
هفت شهیدان
|
9402
|
خوزستان
|
|
91
|
هفتادقله
|
97407
|
مرکزی
|
|
92
|
هلن
|
40231
|
چهارمحال و بختیاری
|
|
93
|
واز
|
9718
|
مازندران
|
|
94
|
ورجین
|
26861
|
تهران
|
کتاب‌هایی که درباره‌ی مناطق چهارگانه‌ی ایران چاپ شده است:
|
ردیف
|
نام کتاب
|
نویسنده
|
ناشر
|
سال انتشار
|
|
1
|
باهوکلات
|
ریاضی- برهان
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1365
|
|
2
|
پارک ملی بمو
|
فرهنگ دره شوری- بیژن
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1362
|
|
3
|
پارک ملی تندوره
|
بیات- حمیدرض
مجنونیان- هنریک
شکرائی- فریبرز
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1363
|
|
4
|
پارک ملی دریاچه ارومیه
|
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1360
|
|
5
|
پارک ملی کویر
|
بیات- حمیدرض
مجنونیان- هنریک
شکرائی- فریبرز
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1363
|
|
6
|
پارک ملی گلستان
|
کار گروهی
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1378
|
|
7
|
پناهگاه حیات وحش بختگان
|
فرهنگ دره شوری- بیژن
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1363
|
|
8
|
پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی
|
لطفعلیان- محمدحسین
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1370
|
|
9
|
پناهگاه حیات وحش موته
|
معینیان- محمدتقی
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1371
|
|
10
|
تالاب هامون
|
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1364
|
|
11
|
مجموعه مناطق جاجرود
|
بیات- حمیدرض
مجنونیان- هنریک
شکرائی- فریبرز
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1362
|
|
12
|
منطقه حفاظت شده اشترانکوه
|
بیات- حمیدرض
مجنونیان- هنریک
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1367
|
|
13
|
منطقه حفاظت شده سیاه کشیم
|
ریاضی- برهان
|
سازمان حفاظت محیط زیست
|
1370
|
|
ییم کنید